In de zorgpraktijk is data allang niet meer alleen een middel om achteraf te analyseren wat er is gebeurd. Steeds vaker helpt data zorgprofessionals om in het moment betere zorg te leveren. Een treffend voorbeeld daarvan is het gebruik van near realtime dashboards, waarmee teams direct kunnen evalueren in plaats van achteraf.
Op de Intensive Care Unit (ICU) van het Erasmus Medisch Centrum (Erasmus MC) is zo’n datagedreven aanpak ontwikkeld rond het beademingsprotocol. Daar laat het Respiratie Dashboard zien hoe data, continu leren en kwaliteit van zorg samenkomen – met één helder doel: het verbeteren van de zorg voor de patiënt.
Van datavraag naar continu leren
De kernvraag bij dit soort innovaties is: Hoe zorg je ervoor dat datatoepassingen ook écht waarde toevoegen in de kliniek? Het antwoord ligt in een aanpak waarin data niet alleen wordt gebruikt voor analyse, maar als startpunt voor een leerproces.
Binnen het Erasmus MC is een beademingsprotocol gekoppeld aan een onderwijsprogramma, genaamd ICU-ELEVATE. De gewenste zorguitkomst uit het protocol vormt de basis voor het aanleren van gewenst gedrag. Dit wordt vervolgens inzichtelijk gemaakt via een dashboard, waardoor zorgverleners directe feedback krijgen op hun handelen. Zo ontstaat een cyclisch proces van leren: van richtlijn naar gedrag, van gedrag naar resultaat, en van resultaat weer naar leren.
Dr. Eva Klijn, Internist-Intensivist bij de Intensive Care in het Erasmus MC en betrokken bij het ICU ELEVATE-programma, benadrukt hoe dit initiatief een verschil maakt in de zorgpraktijk: “Het ICU ELEVATE programma combineert effectieve onderwijsmethoden met near real time dashboarding om de individuele kwaliteit van de zorg voor de patiënt te verbeteren.”
Het respiratie Dashboard: van protocol naar praktijk
Het Respiratie Dashboard brengt cruciale beademingsparameters near realtime in beeld. Wanneer waarden afwijken van het protocol, krijgt het respiratie-team van de IC actuele feedback. Hierdoor kunnen zorgprofessionals sneller reageren én leren wat het effect van hun handelen is.
De technische basis bestaat uit datastromen die zijn ontwikkeld met Python en SAS, gecombineerd tot een robuuste en veilige dataflow binnen het ziekenhuis. Het resultaat is een transparant systeem dat niet alleen wijst op correcte toepassing van het protocol, maar ook de basis legt voor continu leren in de kliniek.
Succesvolle datatoepassingen in de zorg vragen echter om meer dan alleen techniek. Tijdens de implementatie is daarom veel aandacht besteed aan vertrouwen in technologie. Het dashboard moest niet voelen als een extra last, maar juist als een hulpmiddel dat het werk eenvoudiger maakt. Door nauw samen te werken met IC-medewerkers en de toepassing te koppelen aan bestaande ICU MAPS, wordt adoptie bevorderd en gezamenlijk gezocht naar een optimale aansluiting van het systeem op de dagelijkse praktijk.
Leren, verbeteren en herhalen
Het Respiratie Dashboard laat zien hoe data een brug kan slaan tussen kwaliteit van zorg, gedrag en onderwijs. Wanneer data laat zien dat het handelen afwijkt van een richtlijn, kan dit aanleiding zijn voor scholing of extra begeleiding. Zo wordt leren een continu proces dat steeds opnieuw begint – met als uiteindelijk doel: betere zorg voor de patiënt.
Enkele belangrijke lessen uit de ontwikkeling en toepassing:
- Begin bij de zorgvraag. Technologie is pas waardevol als deze aansluit bij een concrete klinische behoefte.
- Werk multidisciplinair. Data scientists, artsen, verpleegkundigen en IT-specialisten vullen elkaar aan.
- Zorg voor transparantie en vertrouwen. Maak data begrijpelijk en betrek eindgebruikers vanaf het begin.
Hoor meer over het lerend zorgsysteem tijdens het Mobile Healthcare Festival
Het Respiratie Dashboard laat zien hoe data kan bijdragen aan een lerend zorgsysteem waarin continu verbeteren vanzelfsprekend is. Door protocollen, praktijk en onderwijs met elkaar te verbinden, ontstaat een duurzame cyclus: meten, leren, verbeteren – en weer opnieuw beginnen.
Een datagedreven aanpak in de kliniek draait daarmee niet alleen om technologie, maar vooral om mensen die samen leren van wat data laat zien. Zo wordt data niet het eindpunt van een analyse, maar het begin van beter leren – en uiteindelijk: betere zorg.
Wil je hier meer weten? Kom dan op 4 november tijdens het Mobile Healthcare Festival naar de sessie ‘Respiratie Dashboard op de IC: hoe data bijdraagt aan continu leren in de zorgpraktijk’ van Willemijn Berkhout,PhD Candidate Erasmus MC en Bram Schipper, Healthcare Lead bij SAS Nederland.
